Pojęcie własności intelektualnej odnosi się do wytworów intelektu człowieka i jego inwencji, a więc m.in. do wynalazków i odkryć naukowych, utworów artystycznych (np. melodie i słowa piosenek, utwory literackie, prace plastyczne, filmy), wzorów przemysłowych, a nawet znaków towarowych, nazw i oznaczeń handlowych. Własność intelektualna jest chroniona prawem.

„Prawo własności intelektualnej chroni twórców oraz wyłącznych właścicieli praw, umożliwiając im czerpanie moralnych, majątkowych i zawodowych korzyści z efektów pracy umysłowej. Własność intelektualna z przedmiotowego punktu widzenia ma charakter niejednorodny i obejmuje grupę dóbr różnorodnych pod względem postaci, funkcji i sposobu ochrony. Stąd tradycyjny, ogólny podział własności intelektualnej na artystyczną i przemysłową” – wyjaśnia nasza rozmówczyni z chorzowskiej Kancelarii Adwokackiej  Magdalena Musiał.

Prawo autorskie i prawa pokrewne

Art. 1. 1. Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi, że przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór), a w szczególności utwory:

  • literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne i programy komputerowe,
  • plastyczne,
  • fotograficzne,
  • lutnicze,
  • wzornictwa przemysłowego,
  • architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
  • muzyczne i słowno-muzyczne,
  • sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,

Prawo autorskie chroni więc własność intelektualną twórców wielu dziedzin, nie tylko artystów, ale także naukowców, architektów i projektantów. Autorskie prawa osobiste chronią prawo twórcy do autorstwa utworu i oznaczania go swoim nazwiskiem lub pseudonimem (lub udostępniania go anonimowo), nienaruszalności treści i formy oraz rzetelnego wykorzystania utworu, nadzoru nad sposobem korzystania z utworu i decydowania o jego pierwszym udostępnieniu publiczności. Autorskie prawa majątkowe zapewniają twórcy wyłączne prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim i wynagrodzenie za korzystanie z niego.

Własność przemysłowa

W ramach przemysłowej własności intelektualnej ochronie prawnej podlegają m.in. wynalazki, wzory użytkowe i przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne pochodzenia towarów i usług, topografie układów scalonych (Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej), firma (przepisy Kodeksu cywilnego), nowe odmiany roślin (Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie) oraz know-how, czyli tajemnica przedsiębiorstwa (przepisy Kodeksu cywilnego, Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji).

Jak można zauważyć, przepisy dotyczące ochrony własności przemysłowej nie są skodyfikowane w jednym, wspólnym dokumencie. Oprócz wymienionych aktów prawnych istotną rolę dla ochrony własności przemysłowej odgrywają regulacje zawarte w przepisach krajowych – Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2001 r. w sprawie opłat związanych z ochroną wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie rejestrów prowadzonych przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej – oraz międzynarodowych, m.in. w Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, Porozumieniu madryckim o międzynarodowej rejestracji znaków oraz Konwencji o patencie europejskim.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.